Pałac pamięci – czyli jak zapamiętywać od razu?

Pałac pamięci, znany także jako metoda loci, to technika pamięciowa stosowana do skutecznego zapamiętywania informacji. Opiera się ona na wizualizacji przestrzeni – rzeczywistych lub wyobrażonych – w których umieszcza się symbole związane z danymi do zapamiętania informacjami. Brzmi skomplikowanie? Spokojnie – w dzisiejszym artykule wytłumaczę Ci dokładnie i na konkretnych przykładach, jak zastosować metodę pałacu, abyś i Ty mógł zostać mistrzem pamięci.

Pałac pamięci – skąd wzięła się ta tajemniczo brzmiąca nazwa?

Ciekawostką jest informacja, że technika pałacu pamięci stosowana jest już od starożytności. Źródło jej powstania wiąże się z pewną legendą dotyczącą Symonidesa z Keos, starożytnego liryka oraz poety greckiego. Otóż legenda ta głosi, że Symonides uczestniczył w pewnej uczcie jako gość. Po opuszczeniu przez niego budynku, w którym odbywało się owo przyjęcie, ten się zawalił, zabijając wszystkich pozostałych gości. Poeta ponoć zapamiętał miejsca, na których siedzieli, dzięki czemu pomógł rozpoznać zmasakrowanych nieszczęśników. Zastosowany przez niego sposób wkrótce potem okazał się skuteczną mnemotechniką – czyli techniką pamięciową angażującą zmysły, emocje i wyobrażenia do skutecznego zapamiętywania – wykorzystywaną z powodzeniem przez tysiące lat.

Trudno stwierdzić, jak bardzo prawdziwa jest historia Symonidesa z Keos, natomiast faktem jest, że działa ona niezwykle pobudzająco na naszą wyobraźnię – dokładnie tak jak sama technika pałacu pamięci. Poznawszy tę legendę, prawdopodobnie bez problemu zapamiętamy, skąd wzięła się nazwa tej ciekawej mnemotechniki.

Jak działa metoda pałacu pamięci?

W historii Symonidesa da się łatwo zauważyć pewną prawidłowość, którą poeta posłużył się do identyfikacji martwych uczestników przyjęcia. Otóż rozpoznał on ich dzięki przypominaniu sobie, gdzie dokładnie siedzieli, a więc możemy stwierdzić, że w pewnym sensie nadał im konkretne miejsce w przestrzeni.

W identyczny sposób działa metoda pałacu pamięci. Uczymy się w niej przypisywania wyobrażonych, łatwych do skojarzenia obiektów do określonych miejsc w pałacu. Takimi pałacami mogą być na przykład pomieszczenia, które dobrze znamy. Stwierdziłem, że obiekty mogą być fikcyjne, ponieważ umysł nie odróżnia ich od tych rzeczywistych. Dlatego warto jest nauczyć się wykorzystywać tę zdolność naszego umysłu dla osobistych korzyści, w tym wypadku – do zapamiętywania.

Metoda pałacu pamięci w praktyce

Pokażę Ci teraz na konkretnym przykładzie, jak korzystać z metody pałacu pamięci.

Załóżmy, że chcesz zapamiętać datę jakiegoś historycznego wydarzenia, na przykład Wielkiego Pożaru Rzymu, który strawił miasto w 64 roku n.e. W tym celu możesz wyobrazić sobie jakąś postać. Mnie z Rzymem kojarzy się Juliusz Cezar. Jeśli podzielasz moje skojarzenia, to zwizualizuj sobie, że wybiega on z Twojego płonącego domu lub mieszkania (skojarzenie związane z pożarem), a na jego uniformie, na klatce piersiowej widnieje wielka liczba „64”. 😉

Zauważ, że ta sytuacja jest zupełnie irracjonalna – i o to właśnie chodzi. Mózg z dużo większą łatwością zapamiętuje informacje, które są dla niego niecodzienne, zaskakujące. Zwróć również uwagę, że ta data jest tym prostsza do zapamiętania, że zsumowane 6 oraz 4 dają 10, co jest pierwszą liczbą dwucyfrową. Wyobraź sobie teraz wyraźnie tę scenkę. Gdy już to zrobisz, spróbujemy innego przykładu.

Załóżmy, że chcemy zapamiętać następującą informację: badania potwierdzają, że niemowlę – które nie potrafi jeszcze komunikować się za pomocą słów – do porozumiewania się używa uśmiechu¹. Przekazuje tym wtedy swojej mamie, że wszystko jest w porządku, jest syte i nic je nie boli, a mama może odwzajemnić jego uśmiech, aby pokazać, że może czuć się bezpieczne. Taka ciekawostka – zwróć również uwagę na to, że widząc płaczące dziecko, bardzo często właśnie za pomocą uśmiechu będziemy próbowali je uspokoić. Postarajmy się zapamiętać tę informację.

Wyobraź sobie i wybierz jakieś konkretne miejsce w Twoim mieszkaniu lub domu – niech będzie to na przykład kuchnia. Zwizualizuj sobie teraz, że przy kuchence w tej kuchni siedzi na krześle sympatyczna kobieta – matka, która trzyma na rękach niemowlę. Uśmiechają się oni do siebie szczerze, od ucha do ucha. Na samą myśl o tej scence również i na Twojej twarzy zaczyna pojawiać się uśmiech. 😉 Zamknij teraz oczy i zaangażuj jak najwięcej zmysłów – wyobraź sobie dokładnie obrazy i dźwięki, jakie mogą się pojawić w tej sytuacji. Jeżeli zapamiętałeś ją wyraźnie, przejdź do ostatniego przykładu.

Załóżmy, że chcesz zapamiętać następującą informację: dialektyka to nauka zajmująca się poprawnością argumentacji. Stworzona została przez Arystotelesa i polega na umiejętności logicznego rozumowania w celu udowadniania postawionych hipotez. Mówiąc wprost, jest to umiejętność przekonywania do siebie za pomocą logicznych argumentów.

W pierwszej kolejności wyznaczmy pałac. Ponownie może to być kuchnia z poprzedniego przykładu. Wyobraź sobie, że obok kobiety z niemowlęciem stoi Arystoteles, który patrzy przez okno i przemawia do tłumu znajdującego się przed Twoim domem. Ludzie słuchają go z zainteresowaniem i przyznają mu rację, krzycząc i bijąc brawo co kilka zdań.

Choć to oczywiście tylko przykład, to zauważ, że Arystoteles przemawiający obok jakiejś kobiety z dzieckiem w Twojej kuchni jest na tyle irracjonalnym wyobrażeniem, że bardzo łatwo je zapamiętujemy, a co za tym idzie – nadajemy sens tej scence. Kodujemy informacje praktycznie natychmiast – i o to właśnie chodzi.

Ogólne wskazówki dotyczące łatwiejszego zapamiętywania

Aby pomóc Ci jeszcze skuteczniej stosować technikę pałacu pamięci, przygotowałem kilka ogólnych informacji i wskazówek na jej temat.

• Pałacem może być wszystko – znajome pomieszczenia w różnych budynkach, osiedla, a nawet miasta. Dzięki temu stworzysz prawie nieograniczoną liczbę swoich pałaców pamięci.
• Kiedy już zakodujesz jakieś informacje w konkretnym pałacu, to staraj się nie zapamiętywać w nim tych z innych obszarów. Prościej Ci będzie kojarzyć pałace z jednymi określonymi informacjami, co później ułatwia przypominanie ich sobie. Również kiedy jakieś miejsce jest już zapisane (na przykład kuchnia przez kobietę siedzącą przy kuchence), to inny obiekt powinien znajdować się w odrębnym miejscu, może być zaraz obok. Nie zapamiętuj dwóch różnych informacji dokładnie w tym samym miejscu, ponieważ osłabiasz w ten sposób efekt techniki.
• Zapamiętana informacja nie pozostanie w Twojej głowie na zawsze, jeśli nie będziesz regularnie jej powtarzać. Wystarczy więc co jakiś czas przypominać sobie o wybranych scenkach i skojarzyć je z faktami, które chcieliśmy zapamiętać.

Czy metoda pałacu pamięci jest skuteczna? Możemy teraz to sprawdzić.

Pamiętasz, w którym roku wybuchł Wielki Pożar w Rzymie, jak niemowlę komunikuje się z otoczeniem oraz czym jest dialektyka? 😉 Jeśli tak, to gratuluję, bo właśnie udało Ci się nauczyć potężnej mnemotechniki, która od dzisiaj może wspomagać Cię w efektywnej nauce.